تعویض مفصل

تعریف: آرتروپلاستی Arthroplasty نام نوعی عمل جراحی است که در آن سطوح متحرک مفصلی که بشدت آسیب دیده و خراب شده است برداشته شده تا مفصل بتواند با درد کمتری حرکات خود را انجام دهد. از آرتروپلاستی معمولا در درمان مفاصلی استفاده میشود که به عللی دچار تخریب شدید شده اند.
چه بیماری نیاز به آرتروپلاستی دارد؟
مفصل به علل متفاوتی میتواند خراب شود. شایعترین آنها عبارتند از:
آرتروز یا استئوآرتریت
روماتیسم مفصلی مانند آرتریت روماتوئید، اسپوندیلیت انکیلوزان
ضربه و بدنبال آن شکستگی داخل مفصلی که بد جوش میخورد یا دررفتگی که بد جااندازی میشود یا آسیب رباط که بخوبی درمان نشده و موجب ناپایداری و بدنبال آن تخریب مفصل میگردد
عفونت داخل مفصلی
تومورهای بافت نرم یا استخوانی در درون مفصل
انواع سینوویت ها مانند عوارض ناشی از هموفیلی
وقتی بیماری باز هم شدیدتر شده و شدت تخریب مفصل به حدی میرسد که نمیتوان درد آن را با هیچیک از اقدامان ذکر شده کم کرد تنها راهی که باقی میماند خشک کردن مفصل یا انجام آرتروپلاستی است.
انواع آرتروپلاستی کدامند؟
سه نوع آرتروپلاستی وجود دارد.
1.برداشتن سطوح مفصلی،
2. بازسازی با جاگذاری و
3. آرتروپلاستی با پروتز یا مفصل مصنوعی
برداشتن سطوح مفصلی Joint resection
به آن Resection arthroplasty هم میگویند. در این نوع از جراحی استخوان های سطوح مفصلی برداشته میشوند. این عمل موجب میشود فاصله ای بین دو سطح مفصلی ایجاد شود كه بدن بتدریج آن را با بافت اسكار پر میكند.
بازسازی با جاگذاری Interpositional reconstruction:
به آن Interposition arthroplasty هم میگویند. در این نوع از جراحی بعد از برداشتن سطوح مفصلی یك بافت از اطراف مفصل مانند كپسول مفصلی، عضله یا تاندون های اطراف مفصل را در فضای خالی بوجود آمده قرار میدهند. این كار موجب میشود تا بین استخوان های مفصل فاصله ای ایجاد شده و آنها بتوانند بهتر و با درد كمتر در مقابل هم حركت كنند.
آرتروپلاستی با پروتز Prosthetic arthroplasty:
به آن تعویض مفصل یا Joint replacement هم میگویند. در این نوع از جراحی پس از خارج كردن سطوح مفصلی آنها را با قسمت های فلزی، سرامیكی یا پلاستیكی كه به آنها مفصل مصنوعی Artificial joint میگویند جایگزین میسازند.
شایعترین و معمول ترین نوع آرترولاستی كه امروزه انجام میشود تعویض مفصل و كارگذاری مفصل مصنوعی است. از این نوع جراحی بیش از همه در مفاصل ران و زانو استفاده میشود. استفاده از مفصل مصنوعی میتواند بصورت جایگزینی فقط یك سطح مفصلی یا هردو آنها باشد.