صمیمیت به چه معنا است؟

صمیمیت، به معنی نزدیکی احساسی و فیزیکی با افرد دیگر است. کسی که دچار ترس از صمیمیت است، از نزدیک شدن به دیگران پرهیز می کند.

روابط صمیمی، به دو نوع تقسیم می شوند:

صمیمیت تجربی: شما فعالیت ها، علایق و تجربیات مشترکی با دیگران دارید که باعث صمیمیت شما با آنها می شود.
صمیمیت فکری: زمانی که شما با دیگران تبادل نظر می کنید و در مورد افکار عمیق خود با یکدیگر به بحث می نشینید.
صمیمیت احساسی: زمانی که تعلق احساسی نسبت به شخصی حس می کنید و میان شما ارتباط روحی و عاطفی برقرار می شود.
صمیمیت جنسی: زمانی که وارد حریم جنسی یکدیگر شده و رابطه جنسی با هم برقرار می کنید.

فردی که دچار ترس از صمیمیت است، ممکن است به طور عمد از ایجاد هرگونه صمیمیت با دیگران اجتناب کند و یا به طور ناخوداگاه و ناخواسته این کار را انجام دهد.

ترس از صمیمیت، الزاماً به این معنا نیست که شما رابطه صمیمی را نمی خواهید. بلکه ممکن است قلباً به دنبال چنین چیزی باشید و یا به آن احتیاج داشته باشید، اما ناخوداگاه به خودتان این اجازه را نمی دهید که با دیگران صمیمی شوید.

در ادامه این مقاله، به برخی از دلایل ترس از صمیمیت و کارهایی که می توان برای آن انجام داد، می پردازیم.

علائم ترس از صمیمیت

ترس از صمیمیت گاهی اوقات می تواند کاملا آشکار باشد و گاهی هم ممکن است با عصبانیت، بی تفاوتی یا سردی اشتباه گرفته شود. فرد دچار ترس از صمیمیت ممکن است:

عزت نفس پایینی داشته باشد
به راحتی نتواند به دیگران اعتماد کند
دوره هایی از خشم را تجربه کند
کاملا از تماس فیزیکی با افراد اجتناب کند
از ایجاد روابط صمیمی با افراد یا دادن تعهد به دیگران پرهیز کند
سابقه روابط ناپایدار با دیگران داشته باشد
در یک انزوای اجتماعی خودخواسته به سر ببرد.

علل ترس از صمیمیت

دلایل مختلفی برای ترس از صمیمیت وجود دارد. این موضوع می تواند مربوط به تجربیات گذشته فرد و به خصوص دوران کودکی او باشد.

در واقع این مشکل، مانند یک مکانیزم دفاعی عمل می کند؛ یعنی فرد به دیگران اعتماد نمی کند و به آنها نزدیک نمی شود تا آسیب نبیند.

ترس از طرد شدن

ترس از صمیمیت، می تواند ریشه در ترس از طرد شدن از سوی دیگران داشته باشد. بنابراین فرد برای ساختن یک رابطه، اولین قدم ها را نیز برنمی دارد. ترس از طرد شدن می تواند به این دلیل ایجاد شود که فرد در گذشته از سوی دیگران طرد شده است و یا یکی از دوستان یا نزدیکان او این تجربه را داشته است و او نمی خواهد که این نوع آسیب را تجربه کند یا دوباره مرتکب این اشتباه شود.

ترس از کنار گذاشته شدن

در برخی موارد، افراد از این می ترسند که در یک رابطه صمیمی، طرف دیگر رابطه، آنها را ترک کند. این ترس نیز می تواند ریشه در کودکی فرد داشته باشد. مثلا یکی از والدین خود را در کودکی به وسیله مرگ یا طلاق از دست داده باشد.

اختلال شخصیت دوری گزین

این نوع اختلال را که به آن «اختلال اضطراب صمیمیت» هم می گویند، بر روی 2 و نیم درصد از جمعیت افراد جامعه تاثیر می گذارد. این مشکل، در مردان و زنان به طور مساوی وجود دارد و از دوران کودکی نیز آغاز می شود.

علائم اختلال شخصیت دوری گزین عبارتند از:

عزت نفس پایین، خجالتی بودن و بزدلی
ترس از قضاوت شدن یا مورد تمسخر قرار گرفتن
ترس و اجتناب از موقعیت های اجتماعی
حساسیت بیش از حد نسبت به انتقاد و سرزنش
ترس اغراق شده از وجود مشکلات بالقوه

علت اصلی اختلال شخصیت دوری گزین نامشخص است، اما معمولا یک مشکل خانوادگی و ژنتیکی است. نظریه ای وجود دارد که می گوید ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد این اختلال نقش دارند، مثلا طرد شدن یا ترک شدن فرد از سوی دیگران می تواند یک عامل تحریک برای این اختلال بوده و به آن دامن بزند.

مورد آزار و سوء استفاده جنسی قرار گرفتن در کودکی

کودکانی که مورد آزار و اذیت جنسی قرار می گیرند، ممکن است در بزرگسالی دچار ترس از صمیمیت عاطفی و جنسی در روابط خود باشند. این نوع آزار می تواند اعتماد به دیگران را برای برقراری روابط عاطفی به چالش بکشد و در نتیجه فرد دائماً از صمیمیت با دیگران خودداری کند.

برخی از علائم ترس از صمیمیتی که در اثر سوء استفاده جنسی در کودکی به وجود می آید، عبارتند از:

میل جنسی سرکوب شده (منع شده) و دشواری در انگیزش جنسی
رابطه جنسی را به عنوان یک اجبار در نظر گرفتن
بروز خشم و عصبانیت، احساس چندش یا گناه هنگامی که مورد لمس و نوازش قرار می گیرند.
دوری احساسی و عاطفی هنگام سکس و رابطه جنسی
رفتارهای جنسی نامناسب
مشکلات جسمی از جمله درد، اختلال نعوظ یا دشواری در رسیدن به ارگاسم (اوج لذت جنسی)

دلایل دیگر

موارد زیر نیز می تواند برخی از دیگر علل بالقوه ترس از صمیمیت باشند:

مورد سوء استفاده قرار گرفتن در گذشته (جسمی، کلامی یا موقعیتی)
مورد غفلت قرار گرفتن و نادیده انگاشته شدن از سوی والدین
داشتن مشکلاتی مثل اضطراب جدایی و وابستگی بیش از حد به والدین یا خانواده
ترس از مورد کنترل قرار گرفتن و یا از باختن خود در روابط

تاثیرات ترس از صمیمیت بر روابط

ترس از صمیمیت می تواند تاثیرات عمده بر زندگی افراد بگذارد، به خصوص در روابط عاشقانه و عاطفی. تحقیقات نشان می دهند که اختلالات اضطراب می تواند بر روی کیفیت روابط عاطفی افراد تاثیر منفی داشته باشد.

ترس از صمیمیت باعث می شود که شما بروز احساساتتان خودداری کرده و یا مانعی بر سر راه عواطف جنسی و احساسی خود قرار دهید. در این شرایط اگر شریک زندگی شما نداند که مشکل چیست، گمان خواهد کرد که شما او را دوست ندارید و یا آنقدر که باید برای شما مطلوب نیست.

تاثیرات دیگری که ترس از صمیمیت بر روی روابط شما می گذارند عبارتند از:

انزوای اجتماعی
خطر بروز افسردگی یا سوء مصرف مواد
گذاشتن قرارهای عاشقانه متعدد با افراد و داشتن روابط احساسی کوتاه مدت
خراب کردن رابطه ها با انتقاد و ایراد گرفتن های زیاد از طرف مقابل

تشخیص ترس از صمیمیت

بهتر است برای تشخیص مشکل خود از یک چکاپ کامل جسمی شروع کنید، به خصوص اگر مدت زیادی است که چکاپ نکرده اید.

زمانی که احتمال وجود هر گونه مشکل و بیماری جسمی رد شد، پزشک می تواند شما را به یک روانشناس یا روانپزشک ارجاع دهد.

یک متخصص روانشناس یا روانپزشک می تواند شما را به لحاظ انواع اختلالات اضطرابی مثل ترس از صمیمیت یا اختلال شخصیت دوری گزین مورد بررسی کند.

غلبه بر ترس از صمیمیت

رویکری که برای درمان این مشکل وجود دارد، در واقع ابتدا به دلیل وجود آن می پردازد و سپس شدت و میزان این اختلال را در نظر می گیرد.

ممکن است این مشکل در شما آنقدر خفیف باشد که به تنهایی بتوانید آن را برطرف کنید و یا به گونه ای باشد که برای درمان آن نیاز به کمک روانشناس و تکنیک های رفتار درمانی داشته باشید.

اگر ترس از صمیمیت در شما بر اثر یک ضربه و آسیب ایجاد شده باشد، خیلی شدید بوده یا همراه با افسردگی باشد، توصیه می شود که جلسات روان درمانی و مشاوره حرفه ای دریافت کنید.

یافتن ریشه مشکلات

به تمام رخدادها و تجربیات مهمی که در زندگی تان اتفاق افتاده اند فکر کنید و سعی کنید علت اصلی ترس از صمیمیتتان را پیدا کنید. آیا دائماً به طور ناخوداگاه و ناخواسته روابط تان را با دیگران خراب می کنید؟ آیا به دنبال روابط کامل تر و معنی دارتری هستید؟

به خودتان ارزش بدهید

تمام روابط، دارای درجاتی از عدم قطعیت و بی سرانجامی هستند. با این حال، بسیاری از روابط آنقدر با ارزش اند که به تجربه شان می ارزند، حتی اگر تا ابد دوام نداشته باشند.

این را به یاد داشته باشید که نه شما آنقدر کامل و بی نقص هستید و نه کسی که با او وارد رابطه می شوید. بنابراین اگر کسی رابطه اش را با شما خاتمه می دهدف به معنای کم ارزشی شما نیست و چیزی از شخصیت شما کم نمی کند.

با دیگران رابطه برقرار کنید

احساسات خود را به روی شریک عاطفی و احساسی زندگی تان بگشایید. اگر این کار برایتان سخت و دردناک است، می توانید درباره ترس های خود با او صحبت کنید و نگرانی هایتان را با او درمیان بگذارید و همچنین برای رفتن پیش یک روانشناس یا مشاوری که بتواند به شما در این زمینه کمک کند، اعلام آمادگی کنید.

موانع را برای خودتان تعریف کنید. شرایطی را که باعث می شود در یک رابطه احساس امنیت داشته باشید و همچنین مواردی را که ترس از ناامنی عاطفی را در شما برمی انگیزد کاملا توصیف کنید. برای شریک خود توضیح دهید که از یک رابطه چه توقعاتی دارید و به او بگویید که سعی دارید بر ترس از صمیمیت تان غلبه کنید.

کمک حرفه ای

اصلی ترین درمانی که برای اختلال شخصیت دوری گزین وجود دارد، روان درمانی است. یک روانشناس حرفه ای می تواند به شما کمک کند تا دریابید که ریشه مشکل تان از کجا نشأت می گیرد و چگونه می توانید به آن غلبه کنید.

وقتی که شریک شما ترس از صمیمیت دارد

اگر شریک رابطه تان این مشکل را دارد، خطوط ارتباطی را باز بگذارید. بگذارید او بداند که شما هر زمان اماده برای شنیدن حرف هایش هستید، اما به او فشار نیاورید تا درباره تمام ترس هایش با شما حرف بزند و ریشه این ترس ها را برایتان آشکار کند. این کار می تواند برای او بسیار دردناک باشد.

برای دریافت کمک حرفه ای از مشاور یا روانشناس به او کمک کرده و در این پروسه از او حمایت کنید. از او بپرسید برای این که احساس امنیت و آرامش بیشتری داشته باشدف چه کاری می توانید برایش انجام دهید. باید صبور باشید، چرا که فرایند غلبه بر ترس از صمیمیت ممکن است زمانبر باشد. این کار چندان آسان نیست. اما به خاطر داشته باشید که این مشکل در شریک زندگی تان به شخص شما برنمی گردد و نیازی نیز که به دنبال اشکالی در خودتان باشید.