تمام آنچه که باید در خصوص سقط جنین بدانیم

سقط جنین یک فرایند طبی که با پایان دادن به بارداری ها از تولد نوزاد زنده جلوگیری می کند. با توجه به سن بارداری، با مصرف دارو یا با یک پروسه جراحی سقط انجام می شود

سقط طبی نوعی فرایند خودخواسته در نظر گرفته می شود اما یک نوع دیگر از سقط هم وجود دارد که بدون دخالت فرایند های پزشکی اعم از دارو یا جراحی و به صورت ناخواسته اتفاق می افتد ( البته ممکن است بعد از سقط ناخواسته به درمان دارویی نیاز باشد)

Miscarriage یا سقط ناخواسته:

به از دست رفتن خود بخودی بارداری قبل از سن 20 هفتگی گفته می شود. تقریبا 10 تا 20 درصد بارداری های تشخیص داده شده منجر به سقط می شوند اکا آمار واقعی احتمالا بالاتر است. به این علت که ممکن است سقط در هفته های ابتدایی بارداری و حتی قبل از این که فرد متوجه حاملگی خود بشود اتفاق بیوفتد. واژه miscarriage به این معنی است که در مورد حمل جنین در رحم مشکلی وجود دارد. در حالی که بیشتر این نوع از سقط به دنبال عدم تکامل جنین اتفاق می افتد

علائم سقط جنین:

بیشتر سقط های خود بخودی قبل از هفته 12 بارداری اتفاق می افتند. علائم و نشانه های آن عبارتند از:

• لکه بینی و یا خون ریزی واژینال
• درد و انقباض در شکم و قسمت تحتانی کمر
• خارج شدن مایع و بافت از واژن

در صورتی که دفع بافت از واژن اتفاق افتاد، آن ها را داخل یک محفظه تمیز قرار دهید و به بیمارستان و یا مرکز درمانی مراجعه کنید تا مورد آزمایش و بررسی قرار بگیرند. بیشتر خانم هایی که در سه ناه اول بارداری دچار خون ریزی یا لکه بینی می شوند، حاملگی های موفقی را می توانند پشت سر بگذارند

علت  های سقط جنین:

وجود مشکل در کروموزوم ها و ژن ها:

گفته شد بیشتر سقط ها به علت عدم تکامل جنین ایجاد می شون، تقریبا 50 درصد سقط ها در جنین دارای یک کروموزوم اضافی یا کمتر اتفاق می افتد. اغلب مشکلات کروموزمومی هنگامی ایجاد می شوند که سلول های جنین در حال رشد و تقسیم هستند و مشکلات به ارث رسیده از والدین در این مورد زیاد مطرح نیستند. اختلالات کروموزومی ممکن است سبب ایجاد شرایط اشاره شده در زیر بشوند:

• حاملگی پوچ: زمانی اتفاق می افتد که هیچ جنینی تشکیل نشود.از دست رفتن جنین در داخل رحم: در این شرایط، جنین تشکیل می شود اما رشد نمی کند و قبل از به وجود آمدن علائم بارداری، جنین از بین می رود.
• حاملگی مولار کامل و حاملگب مولار ناکامل: در یک حاملگی مولار کامل هر دو مجموعه کروموزومی از پدر می آیند. حاملگی مولار کامل با رشد غیر طبیعی جفت هم همراهی دارد و معمولا رشد جنین مختل می شود بارداری مولار ناکامل زمانی اتفاق می افتد که کروموزوم های مادری باقی می مانند و دو مجموعه از کروموزوم های پدری هم وجود دارند و با ناهنجاری های جفت و جنین همراه است. هر دو نوع بارداری های مولار قابل حیات نیستند و گاهی ممکن است همراه با تغییرات سرطانی جفت باشند

وضعیت جسمی و سلامتی مادر:

در بعضی موارد بیماری های مادر می تواند باعث سقط خود بخودی شود مثلا:

• دیابت کنترل نشده
• عفونت ها
• مشکلات هورمونی
• مشکلات رحم و سرویکس
• بیماری های تیروئید

چه مواردی منجر به سقط جنین نمی شوند؟

فعالیت های روزمره شامل موارد زیر باعث تحریک فرایند سقط نمی شوند:

• ورزش کردن، حتی دویدن و دوچرخه سواری
• رابطه جنسی
• کار کردن؛ در صورتی که در معرض مواد شیمیایی و رادیواکتیو قرار نگیرند

چه فاکتورهایی خطر سقط را بالا می برند:

• سن: زنان بالای 35 سال نسبت به زنان جوان تر در ریسک بالاتری جهت سقط قرار دارند. در 35 سالگی حدود 20 درصد خطر وجود دارد. این درصد خطر در سن های 40 و 45 سالگی به ترتیب 40 و 80 درصد می شود
• سابقه قبلی سقط: زنانی که دو یا چند سقط پشت سر هم تجربه کرده اند، با احتمال بیشتری ممکن است سقط ناخواسته داشته باشند
• بیماری مزمن: زنان با بیماری های مزمن مثلا دیابت کنترل نشده ریسک سقط بالا تری دارند
• مشکلات رحم و دهانه رحم: بعضی مشکلات خاص رحم یا بافت ضعیف دهانه رحم ممکن است باعث افزایش احتمال سقط شوند
• مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر در بارداری
• وزن: کمبود وزن یا اضافه وزن زیاد با سقط جنین ارتباط زیادی دارد

عوارض سقط جنین:

بعضی از زنانی که سقط را پشت سر گذاشته اند، ممکن است دچار عفونت رحم پس از سقط شوند که به عنوان سقط عفونی شناخته می شود. علائم آن شامل موارد زیر می شود:

• تب
• لرز
• حساسیت زیر شکم
• ترشحات بدبو واژن

پیشگیری از سقط جنین:

در اکثر موارد برای جلوگیری از سقط نمی توان کاری انجام داد و فقط باید روی مسئله محافظت از مادر و جنین تمرکز کرد:

• ویزیت های قبل از زایمان و در دوران بارداری باید به صورت مرتب انجام شوند
• از عوامل خطر شناخته شده سقط مثل مصرف سیگار و الکل و مواد مخدر یا قرار گرفتن در معرض اشعه های مضر دوری شود
• مکمل های مورد نیاز مادر در دوران بارداری مثل مولتی ویتامین ها به اندازه کافی مصرف شود
• مصرف کافئین باید محدود شود. یک مطالعه که اخیرا انجام شده است نشان می دهد مصرف بیش از دو نوشیدنی کافئین دار در روز احتمال بروز سقط را بالا می برد

Abortion یا سقط القایی با دارو یا روش های جراحی:

علت های زیادی وجود دارد که یک خانم باردار اقدام به سقط خود خواسته کند. تصمیم به سقط جنین یک انتخاب شخصی است ( که البته در کشور ما سقط جنین فقط با علت های درمانی و تا قبل از سن 20 هفتگی بارداری به صورت قانونی انجام می شود ). برای مثال اگر بارداری ناخواسته و برنامه ریزی نشده بوده و شرایط مادر برای بزرگ کردن یک کودک مناسب نباشد، ممکن است سقط انجام شود.

چه زمانی می توان سقط جنین را انجام داد؟

بر اساس سن بارداری دو روش برای سقط وجود دارد. هرچه زودتر و در سن پایین تری اقدام برای سقط انجام شود، روش ها و انتخاب های بیشتری برای انجام دادن آن وجود دارد

• سقط با روش های جراحی: رایج ترین روش سقط القایی، سقط به وسیله جراحی می باشد که ساکشن نام دارد و عبارت است از برداشتن دیواره و محتویات رحم با وارد کردن یک لوله پلاستیکی کوچک داخل رحم و انجام ساکشن. ساکشن یک روش ایمن و بی خطر برای سقط است که در سه ماه اول بارداری ( تا هفته 14 حاملگی) انجام می شود. پروسه ساکشن تقریبا 15 دقیقه طول می کشدو نیاز است که حداقل به مدت 4 ساعت در بیمارستان یا مرکز پزشکی مجهز بستری بمانند
• سقط القایی با دارو: یک روش کم خطر جایگزین ساکشن برای پایان دادن به بارداری های با سن کمتر از 9 هفته، استفاده از دارویی به نام میفپریستون می باشد که گاهی به اسم قرص سقط هم شناخته می شود و شناحته شده ترین دارویی است که در این مورد استفاده می شود. سقط القایی به وسیله دارو در دو مرحله انجام می شود: مرحله اول مصرف قرصی است که تولید هورمون های ضروری جهت ادامه یافتن بارداری را مهار می کند و 36 تا 48 ساعت بعد مرحله دوم اجرا می شود که سبب خارج شدن جنین و محتویات رحم می شود.
• سقط دیر هنگام: به سقط القایی بعد از هفته 14 بارداری یا در 3 ماه دوم بارداری گفته می شود. روش انجام سقط مشابه با روش سقط جراحی می باشد که بالاتر توضیح داده شد اما در این جا به جای ساکشن برای خارج کردن جنین از داخل رحن باید از ابزار استفاده کرد

بعد از انجام سقط چه زمانی باید روش های جلوگیری از بارداری را شروع کرد؟ بعد از این که سقط انجام شد سیکل قاعدگی در خانم ها به صورت طبیعی ادامه پیدا می کند و به ایم معنی است که دوباره احتمال وقوع بارداری به زودی وجود دارد. در نتیجه حتما باید با پزشک خود در رابطه با انتخاب و شروع یکی از روش های پیشگیری از بارداری مشورت کرد

تفاوت قرص های پیشگیری اورژانسی و سقط چیست؟

روش های اورژانسی جلوگیری از بارداری می توانند تا 5 روز بعد از رابطه جنسی محافظت نشده مانع تشکیل نطفه و جنین شوند. برخلاف سقط که روند بارداری را متوقف می کند و جنین را از بین می برد، روش های پیشگیری اورژانسی از شکل گرفتن جنین جلوگیری می کنند

خطرات بالقوه سقط های القایی با دارو شامل موارد زیر می شوند:

• سقط ناقص که ممکن است نیاز به انجام سقط با روش های جراحی پیش بیاید
• ادامه بارداری علی رغم مصرف داروهای سقط
• خون ریزی های سنگین و شدید و ادامه دار
• عفونت
• تب
• اختلالات گوارشی

​​​​​​​

سقط های القایی به وسیله دارو در موارد زیر انجام نمی شود:

• سن بارداری زیاد باشد. در صورتی که بیشتر از 9 هفته از بارداری گذشته باشد نباید از دارو برای انجام سقط استفاده کرد
• داشتن IUD : دستگاهی از جنس مس یا هورمونی که به عنوان روش پیشگیری از بارداری در دستگاه تناسلی خانم ها تعبیه می شود
• شک به حاملگی خارج از رحم یا بارداری اکتوپیک
• مبتلا بودن به بیماری های خاص مثلا اختلالات انعقادی و مشکلات خون ریزی، بعضی بیماری های قلب و عروق، بیماری های شدید کبد، کلیه و ریه یا تشنج کنترل نشده
• عدم دسترسی به امکانات پزشکی مثلا زندگی در مناطق روستایی
• حساسیت داشتن به داروهای مورد استفاده در سقط مثلا میفپریستون

بعد از استفاده از داروها، خون ریزی واژینال و انقباضات شکمی آغاز می شوند و ممکن است علائم زیر هم به سایر علائم اضافه شوند:

• تهوع
• استفراغ
• تب
• لرز
• اسهال
• سردرد
• خروج بافت و لخته از واژن

بعد از انجام سقط در صورت داشتن علائم زیر حتما باید به پزشک مراجعه کرد:

• خون ریزی های شدید و غیر قابل کنترل به طوری که در هر ساعت تعداد 2 یا بیشتر از پد های بهداشتی مصرف شود.
• درد شدید شکم و کمر
• تبی که بیشتر از 24 ساعت طول بکشد
• ترشحات بدبو واژن
• درد و حساسیت رحم در لمس و معاینه

برای مطمئن شدن از تکمیل پروسه سقط جنین بهتر است پیگیری ها مرتب انجام شوند. برای مثال اندازه گیری سطح هورمون بتا hcg که بارداری را مشخص می کند و انجام سونوگرافی که هرکدام با صلاح دید پزشک معالج انجام می شود