ماذا ستقرأ في هذا المقال

راهنمای بیماری پسوریازیس

پسوریازیس چیست؟

در این بیماری، ضایعات ضخیم، تکه تکه و قرمز رنگ با پوسته های سفید نقره ای بر روی پوست ظاهر می شوند که شایع ترین نوع آن نیز پسوریازیس پلاکی نام دارد.

پسوریازیس می تواند هر قسمتی از پوست بدن را درگیر کند، اما اغلب بر روی پوست سر، آرنج، زانوها و کمر بروز می کند. این بیماری با لمس بثورات پوستی شخص دیگر، انتقال نمی یابد.

کودکان نیز ممکن است به این عارضه دچار شوند، اما شیوع آن در بزرگسالان بیشتر است.

علائم پسوریازیس

در شروع این بیماری، ممکن است برآمدگی های قرمزی بر روی پوست مشاهده کنید. رفته رفته این برآمدگی ها پهن تر و ضخیم تر شده و سطح آن پوسته پوسته می شود.

این تکه ها ممکن است به مرور زمان به یکدیگر پیوسته و بخش های وسیع تری از پوست را پوشش دهند.

این ضایعات معمولا خارش دار و اذیت کننده هستند و اگر آنها را مالش داده یا بکَنید، خونریزی می کنند.

پسوریازیس ناخن

تقریبا نیمی از افرادی که دچار پلاک های پوستی هستند، درگیر پسوریازیس ناخن نیز می باشند. این عارضه ناخن ها را به رنگ زرد مایل به قرمز درمی آورد.

در این حالت، ناخن ها شکننده شده و شیارها و فرورفتگی هایی در سطح ناخن ایجاد می گردد.

تقریبا تمام کسانی که پسوریازیس ناخن دارند، دچار پسوریازیس در نقاط دیگر پوست نیز هستند.

آرتریت پسوریاتیک

بعضی از افراد دچار پسوریازیس، ممکن است به آرتریک پسوریاتیک نیز مبتلا گردند، که باعث درد و التهاب مفاصل می شود و در به کارگیری مفصل ها برای امور روزمره، مشکل ایجاد می کند.

افراد در هر سنی ممکن است به پسوریازیس مبتلا شوند. اما شیوع این بیماری بین سنین 30 تا 50 سال بیشتر است.

چه چیز باعث بروز پسوریازیس می شود؟

دانشمندان هنوز علت اصلی بروز این بیماری را کشف نکرده اند، اما آن را نوعی اختلال در سیستم ایمنی می دانند که در واقع از بدن ما در برابر ویروس ها محافظت می کند.

در واقع در این بیماری، سیستم ایمنی بدن، اشتباها به سلول های سالم پوست حمله کرده (چنان که به یک عفونت حمله می کند) و بدن طی چند روز شروع به ساختن پوست جدید می کند، درحالی که به طور معمول و در حالت طبیعی، هر 4 هفته یک بار این کار را انجام می دهد.

این سلول های جدید پوست، در سطح بدن تجمع پیدا کرده و ضایعات پوستی را تشکیل می دهند.

محرک های پسوریازیس

اگر دچار پسوریازیس هستید، ممکن است متوجه این امر شده باشید که در برخی زمان ها و تحت شرایط خاص، علائمتان شدت می یابند. عوامل و محرک هایی که باعث شدت علائم می شوند عبارتند از:

آسیب ها یا عفونت های پوستی
استرس های روحی
بعضی از داروهای خاص
سیگار کشیدن
مصرف الکل

زندگی با پسوریازیس

این که پسوریازیس می تواند بر روی زندگی اجتماعی افراد تاثیرگذار باشد، کاملا طبیعی است. با این حال می توان این بیماری را به گونه ای کنترل کرد که آسیبی به اعتماد به نفس فرد وارد نکند.

اگر دچار این مشکل هستید، نیازی نیست از حضور در اجتماع، شرکت در مصاحبه های کاری و دیدار با دوستانتان فرار کنید. اگر گمان می کنید این مشکل روحیه شما را خراب کرده و باعث افسردگی تان شده است، می توانید در این مورد با پزشک یا مشاور صحبت کنید.

تشخیص پسوریازیس

معمولا پزشک می تواند با معاینه و بررسی پوست، ناخن ها و پوست سر، پسوریازیس را تشخیص دهد. همچنین ممکن است نیاز باشد که برای تایید تشخیص، نمونه برداری از سلول های پوست هم صورت گیرد.

اگر بیمار دچار تورم و درد مفاصل هم باشد، پزشک ممکن است دستور به عکس برداری و انجام آزمایش خون دهد تا بتواند موارد آرتریت را بررسی کند.

درمان موضعی

اگر پسوریازیس خفیف تا متوسط داشته باشید، استفاده از کرم و پماد می تواند سبب کاهش التهاب، خارش و رشد سلول های پوست گردد.

برخی از این کِرِم ها، شامل استروئید، مرطوب کننده ها، سالیسیلیک اسید، رتینوئید، کلسیپوترین (فرمی از ویتامین دی) و کُل تار یا قطران زغال سنگ (coal tar) هستند. شامپوهای تار نیز برای پسوریازیس سر مورد استفاده قرار می گیرند.

فوتو تراپی

برای درمان پسوریازیس متوسط تا شدید، فتوتراپی UVB می تواند کمک کننده باشد. این نوع درمان، پوست را در معرض نور ماوراء بنفش قرار می دهد. این کار معمولا به صورت سرپایی در مطب پزشک صورت می گیرد.

پووا درمانی (PUVA)، فرمی از فتوتراپی است که در آن داروی پسورالن (psoralen) با نور UVA ترکیب می شود. فوتو تراپی UVB و PUVA به درمان پسوریازیس کمک می کنند. عوارض فوتوتراپی این نوع درمان شامل سردرد، تهوع، خستگی است. هریک از این روش های درمانی می تواند به سرطان پوست بیانجامد.

لیزر درمانی

لیزرها، تحولی جدید در فتوتراپی محسوب می شوند. با کمک لیزر، امواج متمرکز نور را به ضایعات پوستی می تابانند که این کار به پزشک اجازه می دهد که مستقیما خود ضایعات را هدف قرار دهد و قسمت های سالم پوست آسیبی نمی بیند.

لیزر درمانی نسبت به درمان های سنتی، عوارض جانبی کمتری دارد و احتمال خطر سرطان پوست نیز در آن کمتر است.

دارو درمانی

پزشک ممکن است داروهایی تجویز کند که سیستم ایمنی را هدف قرار می دهند. از جمله قرص هایی مثل متوترکسات (methotrexate) و سیکلوسپورین (cyclosporine) که هردو عوارض جانبی مهمی دارند. بنابراین لازم است که مصرف این داروها حتما تحت نظارت دقیق پزشک باشد.

رتنوئیدهای خوراکی نیز ممکن است برای درمان پسوریازیس حاد و شدید مورد استفاده قرار گیرد. جدید ترین این قرص ها، اتزلا (Otezla) یا اپرمیلاست (apremilast) است. این دارو نیز عوارضی در پی دارد، اما کمتر از داروهایی که ذکر شد.

داروهای بیولوژیک

در این روش درمانی نسبتا جدید، با استفاده از سلولهای زنده مسیر سیستم ایمنی بدن را تغییر می دهند. این داروها بصورت قرص یا آمپول در دسترس هستند و سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کنند. بنابراین خطر بروز عفونت ها را نیز بیشتر کنند.

درمان های طبیعی

کمی تابش آفتاب بر روی محل ضایعات، می تواند علائم پسوریازیس را در برخی افراد بهبود بخشد. البته باید به خاطر داشت که در این کار زیاده روی نکنید چون آفتاب سوختگی نیز پسوریازیس را بدتر می کند و قرارگیری در معرض آفتاب شدید، خطر سرطان پوست را نیز به دنبال دارد.

از دیگر گزینه های درمانی طبیعی می توان به درمان با آلوئه ورا، روغن درخت چای و حمام جو دوسر اشاره کرد که خارش را تسکین می دهند. اما رژیم غذایی تایید شده ای برای درمان پسوریازیس وجود ندارد.

درمان با تغییرات آب و هوایی

سالها است افراد زیادی ادعا می کنند که آب دریای مُرده (دریاچه آب شوری در اسرائیل) می تواند بیماری پسوریازیس را درمان کند. این افراد اعتقاد دارند که ترکیبِ نور خورشید و آبی که ده برابر از آب اقیانوس شورتر است، می تواند خاصیتی درمانی فوق العاده ای داشته باشد.

شواهد علمی نیز تاثیرات آب و هوا درمانی را برای بیماری پوستی تایید می کند. در تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته است، 80 تا 90 درصد از بیماران مبتلا به پسوریازیس، بعد از رفتن به آب های دریای مرده، تا حد زیادی بهبود یافته اند و بسیاری از آنان تا چندین ماه بعد دیگر هیچ اثری از ضایعات پسوریازیس بر روی پوستشان باقی نمانده است.

رهایی از استرس ها

استرس باعث بدتر شدن علائم پسوریازیس می شود. بنابراین سعی کنید از تکنیک های مدیتیشن و آرام سازی ذهن برای رفع استرس ها استفاده کنید. هر تکنیکی که بتواند شما را آرام تر و استرس ها و تنش هایتان را برطرف سازد، چه تمرینات یوگا باشد چه تنفس عمیق و یا یک پیاده روی طولانی، می تواند علائم پسوریازیس را نیز تسکین بخشد.

حمایت اجتماعی

بیماران دارای پسوریازیس ممکن است برای روزهای متمادی خود را در خانه حبس کرده و در اجتماع حضور نیابند. اما این افراد نباید از فعالیت های اجتماعی کناره گیری کرده یا ارتباط خود را با دوستانشان قطع کنند. چرا که انزوا و گوشه گیری خود می تواند باعث افسردگی و استرس بیشتر شود و به دنبال آن، علائم پسوریازیس نیز وخیم تر خواهد شد.